Ortadoğu’da önemli pazar payına sahip Türk gıda sektörü, başta Suudi Arabistan ve Suriye olmak üzere konulan gümrük engellerini farklı yollarla aşıyor. Suudi Arabistan’a Türk ürünleri çevredeki başka ülkeler üzerinden bandrolleri değiştirilerek gönderilirken, Esad yönetimindeki Suriye’ye ise daha uzak ülkelerden, hatta Ukrayna’dan gönderiliyor. Birleşmiş Milletler’in (BM) ve bazı yardım kuruluşlarının Suriye için açtığı gıda ihalelerinde Şam yönetiminin Türk ürünlerine engel koyduğunu söyleyen gıda ihracatçısı Kazım Taycı, bunu aşmak için farklı ülkelerden ihalelere girildiğini belirtti.
SUUDİ PAZARI AÇILIYOR
Ukrayna’dan ve bazı çevre ülkelerden BM ihalelerine girilerek ürünlerin Şam’a gönderildiğini ifade eden Taycı, bununla birlikte sınırdan da Suriye’ye ihracatın ayrıca yoğun bir şekilde sürdüğünü dile getirdi. Türkiye için Suudi Arabistan pazarının önemli olduğunu, ithalat yasağı ile hem Türk üreticilerin hem de Suudi tüccarların zarar gördüğünü anlatan Taycı, Suudi Arabistan kaynaklarından edinilen bilgilere göre 1 ay içinde normalleşmeye dönüleceğini kaydetti. Taycı, başta hububat, bakliyat ve yağlı tohum mamulleri olmak üzere üzere Suudi Arabistan’a yapılan ihracatın kısa sürede eski seviyelerine ulaşacağını, hatta aşacağını söyledi.
Suudi Arabistan ile Türkiye arasındaki ilişkiler gazeteci Cemal Kaşıkçı’nın cinayeti sonrası kopma noktasına gelmişti.
Türkiye en önemli dış ticaret ortağı
Küresel ambargo nedeniyle Suriye’nin pek çok ekonomik verisine ulaşımda sorun yaşanıyor. Ekonomik Karmaşıklık Gözlemevi’nin (OEC) araştırmaları, Suriye’nin en fazla dış ticaret yaptığı ülkeler sıralamasında Türkiye’yi ilk sırada gösteriyor. OEC’nin en son 2019 yılı verilerine göre, Suriye Türkiye’den 1.6 milyar dolarlık ithalat yaparken, 116 milyon dolar da ihracat yaptı. Suriye’nin en fazla ithalat yaptığı diğer ülkeler de sırasıyla 1.32 milyar dolarla Çin, 817 milyon dolarla Birleşik Arap Emirlikleri, 280 milyon dolarla Mısır ve 234 milyon dolarla Rusya oldu.
Suriye’ye ihracat arttı, Arabistan’a düştü
Türkiye’nin diplomatik ilişkilerini 10 yıldır kestiği Suriye ile ticari ilişkiler, özellikle muhaliflerin kontrolünde olduğu sınır bölgelerinde artarak devam ediyor. Türkiye İhracatçılar Meclisi verilerine göre Suriye çıkışlı yapılan ihracat 2021’de yüzde 51.7 artarak 1 milyar 491 milyon dolar oldu. Suudi Arabistan’a ihracat da aynı dönemde yüzde 92.2 azalarak 186 milyon dolarda kaldı. Şam’a mal gönderiminin alternatif rota ile yapıldığı Ukrayna’ya ise ihracat geçen yıl yüzde 32.3 artışla 2.5 milyar dolara ulaştı.
